Bereid je nu alvast voor op de volgende crisis

Arjen Lubach had het over de fouten die gemaakt worden in de bestrijding van de klimaatcrisis rondom de transitie van aardgas naar duurzamere energiebronnen. Jan Rotmans gaf daar online direct kritiek op: “op deze manier stimuleren we een duurzame transitie niet”. In deze podcast hoor je waarom de kritiek van Lubach vergelijkbaar is aan de scepsis over de mobiele telefoon van vijftien jaar geleden en waarom dat heel begrijpelijk is.

Jan Rotmans is hoogleraar transitiekunde en duurzaamheid aan de Erasmus Universiteit, oprichter van onder andere Urgenda en hij was pionier met zijn vroege publicaties over klimaatverandering. Hij leeft bij het mantra: “Wij leven niet in een tijdperk van verandering, maar in een verandering van tijdperk”. Voor bedrijven heeft hij een duidelijke boodschap: “Zorg dat je veerkrachtig en wendbaar wordt, zodat je voorbereid bent op de volgende crisis”.

Van vies naar schoon

Jan Rotmans werkt samen met bedrijven als Shell om te kijken naar de transitie van vies naar schoon. Jan beschrijft het duidelijk: Shell staat bekend als vies, vijftien jaar geleden zei ik al tegen ze dat ze een transitie moeten maken omdat ze anders over tien jaar niet meer bestaan, daar werd toen om gelachen. Nu is dat heel anders, ze nemen het serieus, ook daar is doorgedrongen dat er iets moet veranderen. Dit geldt voor veel bedrijven, door naar schoon over te stappen maak je jezelf als bedrijf veerkrachtiger en wendbaarder, dat zijn volgens Rotmans de belangrijkste eigenschappen die bedrijven nu moeten hebben.

Het moeilijke van een transitie

Wat Arjen Lubach doet met zijn item over aardgas is typerend voor de scepsis over proeven die gedaan worden rondom de energietransitie. Dat is heel herkenbaar: dat is hoe het werkt bij een transitie, aan het begin is het klein en duur, pas daarna wordt datgene wat goed werkt groot uitgerold en goedkoper, aldus Jan Rotmans. Het is jammer dat door dit item de tests die nu worden gedaan in een negatief daglicht komen, geeft hij aan.

Minder bezitten, meer gebruiken

Tot slot haalt Jan Rotmans het voorbeeld aan van IKEA, waar hij mee samenwerkt. IKEA doet nu een proef met honderd studenten, die huren de meubels en leveren ze na een paar jaar weer in. IKEA heeft hier een circulair model gebouwd op kleine schaal, nu nog te duur, maar straks wereldwijd toepasbaar als het is uitgewerkt. Zo bouw je aan een duurzame economie. Jan Rotmans sluit positief af: ik ben positief over onze toekomst, we zijn hardleers en hebben een crisis nodig als spiegel, maar we zullen de chaos omarmen en er beter uitkomen.